DE ZORGVOLMACHT

Wat wil je dat er gebeurt als jij zelf geen beslissingen meer kan nemen? Wat als je na een ongeluk in coma gaat? Of als je dementeert? Voor medische beslissingen moet je bij de dokter zijn. Voor eerder dagelijkse of zakelijke beslissingen kan je via een zorgvolmacht een vertrouwenspersoon aanduiden bij de notaris.

Een ‘buitengerechtelijke volmacht’ of zorgvolmacht laat toe om te anticiperen op de dag dat je zelf bepaalde handelingen niet meer kan stellen. Je geeft één of meerdere personen de opdracht om in jouw naam keuzes te maken die je zelf niet meer aankan, bijvoorbeeld als je dement wordt of zwaar ziek, of als je een ongeval hebt. Het geeft een soort zekerheid dat er nog noodzakelijke beslissingen kunnen worden genomen, mocht je dat zelf niet meer kunnen.

BUITENGERECHTELIJKE VOLMACHT

Als iemand fysiek of mentaal onbekwaam is (niet kunnen), volgt een juridische handelingsonbekwaamheid (niet mogen). Je mag dan geen juridische handelingen meer stellen zoals een huis verkopen.

Heb je geen zorgvolmacht opgemaakt? Dan moet er via de vrederechter een bewindvoerder worden aangesteld. Stelde je wel een zorgvolmacht op, dan is deze bewindvoerder overbodig. Zo kan je zelf beslissen wie de handelingen zal stellen, moest jij dat niet meer kunnen.

WANNEER TREEDT DE VOLMACHT IN WERKING?

Je bepaalt zelf wanneer de zorgvolmacht in werking treedt.

Dit kan onmiddellijk, zodat de aangeduide persoon meteen kan handelen in jouw naam. De volmacht kan ook pas in werking treden als je niet meer bekwaam zou zijn. Je moet dan wel duidelijk bepalen wanneer dit moment is aangebroken, bijvoorbeeld bij vaststelling door één of meerdere artsen-specialisten.

OVER WELKE HANDELINGEN GAAT HET?

In de zorgvolmacht beschrijf je wat onder de opdracht valt.

Dit gaat van alledaagse dingen, zoals het ophalen van de post, de bankzaken en het ontvangen van pensioenuitkeringen, tot handelingen met een grotere impact, zoals schenkingen en aan- of verkopen. Er kunnen ook ‘persoonsrechtelijke handelingen’ worden vermeld, zoals het inkijken van het patiëntendossier of de keuze van een woonst.

WIE WORDEN JE LASTHEBBERS?

Je kiest zelf wie je aanduidt als lasthebber(s), een soort vertrouwenspersonen. Die keuze is belangrijk. Je kan gebruikmaken van de kennissen in je omgeving, maar een dokter of verpleger kan misschien beter oordelen over je patiëntenrechten en een bankier over je beleggingen. Je moet uiteraard wel alert zijn voor eventuele latere conflicten en belangenvermengingen.

Je speelt best open kaart met de belanghebbenden, zoals je kinderen of andere erfgenamen. Maak hen duidelijk waarom je bepaalde keuzes maakt, zodat zij ze begrijpen als het erop aankomt. Ontwar latere conflicten door je principes en richtlijnen ook in de zorgvolmacht op te nemen.

Het is ook van belang om extra, ‘opvolgende’ volmachthebbers aan te duiden – en wel in twee situaties.

De eerste situatie is een schenking aan je kind dat ook volmachthebber is. Hij/zij kan niet optreden in jouw naam en als andere partij. De tweede situatie komt voor als de volmachthebber zijn taak niet kan behartigen omdat hij of zij eerder overlijdt of onbekwaam wordt. In deze twee situaties kan je een volgende volmachthebber aanduiden die dan in de plaats zal komen van de eerste.

VERMOGENSPLANNING

De zorgvolmacht is een onderdeel van vermogensplanning.

Wanneer je een zorgvolmacht opstelt, kan je ook nadenken over successieplanning. Daarbij moeten we ook oog hebben voor eventuele wijzigingen van een huwelijkscontract, eventuele (latere) schenkingen en het opstellen van een testament.